محبت

​فلسفه اذان گفتن چیست؟ و چرا در آن تکرار هست؟

پاسخ:

هر جمعیت و ملتی برای مراسم دسته جمعی و شعار ملی، از سرود یا وسیله ای ویژه استفاده می کنند. ناقوس کلیسا در مسیحیت، سرود ملی، شلیک تیر و توپ از آن جمله است.

در اسلام نیز اذان تشریع شد تا اعلامی برای تجمع مردم و آمادگی آنان برای نماز باشد با این تفاوت که (اذان) دارای محتوایی بس عمیق است که حتی تکرار آن در نمازهای فرادا، انسان را از غفلت بیدار کرده و او را به توحید و عقاید اساسی اسلام هشیار می سازد.

امام رضا علیه السلام درباره فلسفه و حکمت اذان می فرماید:

1. آن کس را که فراموش کار است، یاد آور باشد و آن کس را که غافل است هشیار سازد.

2. اعلام وقت نماز.

3. ترغیب و تشویق مردم به پرستش خالق یکتا.

4. اذان گو، اقرار به توحید دارد و ایمان را آشکار می سازد و اسلام را اعلان می کند1.

بنابراین اذان شعاری سکوت شکن، موزون، کوتاه، پرمحتوا و سازنده است که دربردارنده اساسی ترین پایه های اعتقادی و جهت گیری عملی مسلمانان است.

اذان، اعلام موجودیت اسلام، معرفی عقاید و اعمال مسلمانان و فریاد علیه معبودهای خیالی است.

اذان، نشانه باز بودن فضای تبلیغات و اعلام مواضع فکری مسلمانان به صورت روشن و صریح است و همیشه نشانه هشیاری و بیداری از غفلت است.

اذان، آماده ساختن روح، دل و جان برای ورود به (نماز) و فریادی است که طنین ملکوتی آن در فضا، دل مؤمنان را به سوی خدا می کشد و بر وحشت و خشم کافران می افزاید. هم چنان که این وحشت را در جملات (گلادستون) سیاست مدار و صهیونیست انگلیسی مشاهده می کنیم. وی در پارلمان می گوید: (تا هنگامی که نام محمد صلی الله علیه و آله در مأذنه ها بلند است و کعبه پابرجا است و قرآن رهنما و پیشوای مسلمانان است امکان ندارد پایه های سیاست ما در سرزمین های اسلامی استوار و برقرار گردد)2.

اما درباره تکرار فرازهای اذان، امام رضا علیه السلام چنین می فرمایند: (در آغاز اذان؛ تکبیرهای چهارگانه برای آگاهی شنوندگان و آمادگی آنها برای شنیدن فرازهای بعدی است و دوبار تکرار فرازهای بعدی برای تأکید و یادآوری دوباره است)3.

پی نوشت:

1. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 821.

2. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1374ش، اوّل، ج 4، ص 438.

3. علل الشرائع، ترجمه ذهنی

​عنوان سوال:

فلسفه نمازهای مستحبّی مانند نماز شب چیست؟

پاسخ:

به جز نمازهای واجب و یومیه، نمازهای دیگری هم وجود دارد که انجام دادن آنها مستحبّ است. از آن جایی که این نمازها، اضافه بر نمازهای واجب است، به آنها نافله یا نوافل گفته می شود (به معنای زیادی و افزون). اساس و اهمیت نافله های مستحبّی، به این است که جبران کننده نواقص و کمبودهای نمازهای واجب است و همچون صدقه ای است که انسان می پردازد. در حدیث است (نمازهای نافله به منزله هدیه است و در هر صورت پذیرفته می شود).1

نمازهای نافله دارای اقسام متعدّدی می باشد.

برخی از آنها دارای زمان خاصی هستند مانند نافله های نمازهای واجب، نمازغفیله، نمازهای شب های ماه مبارک رمضان، نماز شب و…

برخی از آنها برای کار خاصی خوانده می شوند مثل نماز استخاره، نماز شکر، نماز زیارت و…

برخی از آنها نیز دارای هدف خاصی می باشند مانند نماز برای طلب رزق، نماز طلب باران، نماز حاجت و…2.

در روایات و احادیث برای نمازهای نافله فلسفه و علّت هایی ذکر گردیده از جمله:

الف. تکمیل نماز واجب با نماز مستحبّی

امام باقر علیه السلام در روایتی فرموده اند: (نمازی که بنده بجا می آورد، گاهی نصف و گاهی یک سوم و گاهی یک چهارم و گاهی یک پنجم آن بالا برده می شود، زیرا بالا برده نمی شود مگر آن نمازی که با توجّه و حضور قلب باشد، مردم مأمور به انجام نمازهای مستحبّ شده اند تا نقص نمازهای واجب آنان توسّط مستحبّات جبران شود)3.

ب. رسیدن به بالاترین درجات کمال

در حدیثی به نام حدیث (قرب نوافل) آمده است: راوی از حضرت صادق علیه السلام و ایشان از جد بزرگوار خود پیامبر صلی الله علیه و آله و پیامبر از خداوند عزّ و جل چنین نقل نموده: (به درستی که بنده من با نافله و کارهای مستحبّی قرب را می جوید تا این که او را دوست بدارم و هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و زبان او می گردم که با آن سخن می گوید و دست او می گردم که با آن قهر خود را ابراز می کند)4.

پی نوشت:

1. مجتبی کلباسی، یکصد پرسش و پاسخ درباره نماز، ستاد اقامه نماز، پاییز 1380، چاپ نهم، ج 2، ص 123.

2. هر یک از نمازهای مستحبّ دارای دستورالعمل خاصی می باشد که در کتب ادعیه همچون مفاتیح الجنان ذکر گردیده.

3. بحارالانوار، ج 87، ص 28.

4. اصول کافی، ج 2، ص 352، ح 7.

​اسرار سجده چیست؟

پاسخ:

1. سجده، بالاترین حد فروتنی است. مقام معظم رهبری دراین باره می گوید:

جبهه بر خاک نهادن، نشانه بالاترین حد خضوع انسان است و نمازگزار، این حد نصاب تواضع را، شایسته خدا می داند؛ زیرا کرنش در برابر نیکی و زیبایی مطلق است و آن را در برابر هر کس یا هر چیز غیر خدا، حرام و ناروا می شمارد… .(1)

2. سجده بر خاک، نوعی هماهنگی در عبادت و یک رنگی و یکسانی را برای همه ایجاد می کند و از اینکه برخی بخواهند با سجده بر چیزهای دیگر، امتیازخواهی خود را مطرح کنند، جلوگیری می کند. (مثلا سجده بر فرش های قیمتی و یا طلا و نقره و…)

3. انسان از خاک و زمین است و سجده ما، نشان آغاز آفرینش آدمی از زمین و بازگشت او به خاک است و این یادآوری، جز با سجده بر خاک و زمین میسر نیست.

امام علی علیه السلام درباره فلسفه و معنای سجده می فرماید:

معنای سجده اول این است که سر به سجده فرو می برد، می خواهد بگوید: خدایا تو از این خاک ما را به وجود آوردی و آنگاه سر برمی دارد و می خواهد بفهماند که ما از دل همین خاک بیرون آمده ایم و آن وقت که برای سجده دوم سر به خاک می گذارد، اعلام می دارد: باز هم به دامن این خاک باز می گردم و آنگاه که سر بلند می کنیم، تفسیر آن این است که باز هم در روز قیامت از دل همین خاک، خارج می شویم.(2)

4. اقرار عملی به عظمت و پیراستگی الهی است. (سُبْحَانَ رَبِّیَ الْاَعْلی وَ بِحَمْدِه)؛ پاک و پیراسته است خداوندگار من که برترین است و من ستایش گر اویم. این ذکری است که نهایت اقرار انسان به عظمت پروردگار را به شکل عمل نشان می دهد.

5. در روایت ها وارد شده که سجده های طولانی، از سیره و روش ائمه علیهم السلام و از شدیدترین اعمال علیه ابلیس است که گناهان را مثل اینکه باد، برگ درختان را می ریزد، محو می کند و نزدیک ترین حالت بنده به خداوند است.(3) به گفته شهید ثانی:

نمازگزار به هنگام سجده، باید معنا و مفهوم آن را وسیله تقرب و نزدیکی دل به پیشگاه خدای متعال قرار دهد که هر قدر به خدا نزدیک تر شود، به همان اندازه از دیگران دور خواهد شد.(4)

6. امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید:

ظاهر سجده صورت گذاردن بر خاک است از روی اخلاص و خشوع، ولی باطن آن دل کندن از همه امور فانی و دل بستن به سرای باقی و رهایی از تکبر و تعصب و تمام وابستگی های دنیوی است.(5)

7. خیر و برکت: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: (دینی که در آن رکوع و سجود نباشد، خیری در آن نیست).(6)

8. نجات دهنده از آتش دوزخ است. در روایت آمده است: (در روز قیامت، خدای متعال به آتش دوزخ می فرماید: ای آتش! هر چه را می خواهی بسوزان؛ ولی به موضع سجده نزدیک مشو).(7)

9. امام صادق علیه السلام درباره فلسفه رکوع و سجود می فرماید:

وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله را به معراج بردند و در آنجا نماز گزارد و ذکر گفت و از عظمت خداوند دید آنچه را دید، بدنش لرزید و بدون اختیار به حال رکوع درآمد. در آن حال گفت: (سبحان ربی العظیم و بحمده).

وقتی که از آن حالت برخاست، خدای خود را در مکان بلندتری که از آن برتر تصور نمی شد، دید و بدون اختیار، صورت خود را به خاک نهاد و گفت: (سُبْحانَ رَبِّیَ الْاَعْلی وَ بِحَمْدِه).

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این کلمات را تکرار می کرد تا پس از گفتن هفت مرتبه، قدری از آن وحشتی که دلش را پر کرده بود، کاسته شد. به همین دلیل، در میان امت آن حضرت این دو ذکر سنت شد.

10. درباره فلسفه سجده بر خاک، امام صادق علیه السلام فرموده است:

سجده، خضوع در برابر خداست. پس سزاوار نیست بر خوراکی و پوشاکی سجده کنید. چون مردم، بنده خوردنی ها و پوشیدنی هایند، درحالی که سجده کننده، در حال عبادت خداست و نباید پیشانی اش را بر چیزی بگذارد که مردم دنیاپرست بر آن سجده می کنند و به آن فریب می خورند. سجده بر زمین بهتر است؛ چون تواضع در برابر خدا، بلیغ تر و رساتر است

11. سجده، واجب و عبادت جامعی است که صورت، دست ها و پاها را دربرمی گیرد؛ نمازگزار در سجده با تمام اعضای ظاهری و باطنی خود، عبادت می کند و این در دیگر ارکان نماز دیده نمی شود. (هذه فریضه جامعه علی الوجه و الیدین و الرجلین).

پی نوشتها:

1. مقام معظم رهبری، از ژرفای نماز، ص 5.

2. من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 206.

3. سفینة البحار، ج 1، ص 580، (ماده سجد).

4. اسرار نماز، ص 155.

5. مستدرک الوسائل، ج 4، ص 484.

6. منهج الصادقین، ج 10، ص 123.

7. همان، ج 8، ص 39

​اسرار نماز چیست؟

پاسخ:

ج1) قرآن کریم جواب می دهد (واستعینوا بالصبر و الصلوة و إنها لکبریة الا علی الخاشعین)1 ترجمه: (از صبر و نماز یاری جویید و با استقامت و کنترل هوسهای درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید و این کار جز برای متواضعان و خاشعان گران است. قرآن برای اینکه انسان بتواند بر امیال و خواسته های دل پیروز گردد و حب جاه و مقام را از سر بیرون کند، می فرماید: از صبر و نماز یاری جویید و با استقامت و کنترل خویش بر هوسهای درونی پیروز شوید.

برای پیشرفت و پیروزی بر مشکلات دو رکن اساسی لازم است یکی پایگاه نیرومند درونی و دیگر تکیه گاه محکم برونی که در این آیه با تعبیر (صبر) و (صلوة) اشاره شده است. مفسران بزرگ و عالی مقام در تفسیر این آیه نقل کرده اند (رسول مکرم اسلام (ص) هرگاه با مشکلی روبرو می شوند که ناراحتشان می کرد، از نماز و روزه مدد می گرفتند)

از امام صادق (ع) نقل شده که (هنگامی که با غمی از غمهای دنیا روبرو می شوید وضو گرفته، به مسجد بروید، نماز بخوانید و دعا کنید، زیرا خدا دستور داده: واستعینوا بالصبر و الصلوة)

توجه به نماز و راز و نیاز با پروردگار، نیروی تازه ای در انسان ایجاد می کرد و او را برای رویارویی با مشکلات نیرو می بخشد.

آری نماز، انسان را به قدرت لایزال پیوند می دهد، که همة مشکلات برای او سهل و آسان است و همین احساس سبب می شود که انسان در برابر حوادث نیرومند و خونسرد باشد. این بود قسمتی از معنی (سرالصلوة) و نماز پر اسرارترین عبادات بشمار می رود؛ برترین و بزرگترین واجب الهی و زیباترین سرود زندگی خدائی نماز است. نماز سخن گفتن با خدا، نماز، تسلیم عملی با تمام جوارح و ارکان، نماز عشق است و ملکوت و عروج و ارتباط، نماز حضور مداوم در پیشگاه حضرت معبود، نماز کلاس درس است و کتاب هستی، نماز آرامش روان و سکینة خاطر، نماز مصداق بارز تشکر از ولی نعمت و نماز …

می توان گفت تعداد کتابهای نوشته شده درباره سرالصلوة و اسرار الصلوة ژرفای نماز از کتابهای عبادات دیگر بیشتر است.

افرادی که کتاب درباره فلسفه نماز و احکام و اهداف عالیة آن به نگارش درآورده اند پیش از هزار رساله و کتاب و مقاله تاکنون دربارة اسرار نماز و این عبادت پر تنوع نوشته شده است. که به چند مورد آن اشاره می کنیم به امید آن که تهیه فرمایید و خود مطالعه و به دیگران هدیه و سفارش مطالعه فرمایید.

مأمورهای خدا

‍ ✅ تا بحال به مأمور های خداوند بر روی زمین دقت کرده اید ؟

?عنکبوت،?
پیامبر را در غارحرا از شر دشمنان حفظ می‏ کند .
«الّا تنصروه فقد نصره اللّه»

?کلاغ
معلّم بشر می‏ شود و به قابیل یاد میده که چطور بدن برادرش رو دفن کنه
«فبعثه اللّه غرابا»

?هدهد ?
مأمور رساندن نامه سلیمان به بلقیس می‏شود
«اذهب بکتابی هذا»

? پرنده های ابابیل، ?
که مأمور سرکوبی فیل سواران و محافظت از کعبه می‏شوند .
«و ارسل علیهم طیرا ابابیل»

? اژده ها?
وسیله‏ ی حقّانیّت و اثبات ادعای موسی علیه السلام می‏شود .
«هی ثعبان مبین»

?نهنگ?
که مأمور میشه یونس رو تنبیه کند .
«فالتقمه الحوت»

?موریانه ?
که وسیله ‏ی کشف مرگ حضرت سلیمان می‏ شود .
«تأکل منساته»

? سگ? اصحاب کهف
که مأمور نگهبانی از آنها در غار می‏ شود .
«و کلبهم باسط ذراعیه بالوصید»

?چهار پرنده ?
که سبب اطمینان ابراهیم به قدرت خدا برای زنده کردن مردگان می‏ شود. «فخذ اربعة من الطیر»

? الاغ?
که سبب یقین عُزیر به معاد و زنده شدن مردگان می‏ شود .
«و انظر الی حمارک»

✍ خداوند بر نمرود پادشاه ظالم و ستمگر زمان حضرت ابراهیم علیه السلام پشه اى? را مسلط کرد و روى لب نمرود نشست و اورا گزید
نمرود خواست با دست پشه را دور کندکه پشه به بینى نمرود رفت و از آنجا به مغزش رسید و چهل شب او را عذاب و آزار داد تا هلاک شد .

نمرود با اونهمه قدرت
با پشه ای از بین رفت??

✍ کسی چه میدونه
شاید ویروس کرونا ?هم یکی از ماموران خداست .

????
ویروس به این کوچکی رو خدا بر جهان مسلط کرده
طوری که قدرت های بزرگ دنیا از نابود کردنش عاجز شده اند .

✅ شاید به خودشون بیان و دست از سرکشی در برابر خدا بردارن .

♥️اللهم_عجل_الولیک_الفرج♥️