محبت

​در تاریخچه کتاب‌های اسلامی، چه کتابی اولین بار در نقل خطبه غدیر به صورت مستقل، تألیف شده است؟

پاسخ:

حدیث غدیر خم در کتاب‌های تفسیری و روایی در تمام اعصار و قرون اسلامی ضبط و ثبت گردیده و حفّاظ، مفسران و دیگر اندیشمندان در ضبط و حفظ این واقعه بی‌نظیر و بسیار مهمّ تلاش بسیار نموده‌اند.

توجه و اهتمام علما نسبت به این داستان مهمّ تاریخی به حدّی است که گروهی از آنان علاوه بر آنچه که در خلال کتاب‌های تاریخی و حدیثی آمده، کتاب‌های مستقلّی را نیز در این زمینه تدوین نموده‌اند و تمام این کوشش‌ها برای آن بوده که این داستان کهنه نشده و تحریفی صورت نگیرد.

علامه امینی(ره) در کتاب «الغدیر»، با رعایت تقدّم تاریخی و سایر ویژگی‌های مرتبط، نام مؤلّفان حدیث غدیر خم را ذکر کرده است. او اولین کتابی که به طور مستقل درباره خطبه غدیر تألیف شده را «الولایة فی طرق حدیث الغدیر» می‌داند. نویسنده این کتاب، ابو جعفر محمّد بن جریر بن یزید بن خالد طبری آملی (متوفای 310ق) می‌باشد که داستان غدیر را از هفتاد و چند طریق در این کتاب نقل نموده است.‏[1] بر این اساس، اولین کتابی که به طور مستقل درباره خطبه غدیر تألیف شده و گزارشی از آن به دست ما رسیده است، همین کتاب هست.   [1] . امینی، عبد الحسین‏، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب‏، ج ‏1، ص 313، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه‏، چاپ اوّل‏، 1416ق.

پاسخ:

نام عمامه‌ای که پیامبر گرامی اسلام(ص) در روز عید غدیر آن‌را به سر امام علی(ع) بست، «سحاب» نام داشت. علامه امینی(ره) روایات متعددی در این باره از شیعه و اهل سنت نقل کرده است که پیامبر اکرم(ص) عمامه خود (موسوم به سحاب) را بر سر امام علی بن ابی طالب(ع) نهاد و دو طرف آن‌را از جلو و عقب او  افکند، سپس فرمود: «رو به من کن»، آن‌حضرت رو نمود، بعد پیامبر(ص) فرمود: «پشت به من کن»، آن‌حضرت پشت نمود، سپس پیامبر(ص) فرمود: «فرشتگان به نزد من چنین آمدند».[1]   [1] . ر ک: علامه، عبد الحسین امینی، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 1، ص 539 - 541،  مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، 1416ق.